به گزارش راهبرد معاصر در حالی که دهها هزار افغان در انتظار ویزا از سوی آمریکا برای ترک افغانستان هستند، هزاران شهروند آمریکایی هنوز در کابل بوده و قادر به پیدا کردن مسیری امن از میان جمعیت انبوه افغانستانیها و ایست و بازرسیهای نیروهای طالبان برای رسیدن به فرودگاه، نیستند.
نشریه آمریکایی پالیتیکو با اشاره به هرج و مرج گسترده در فرودگاه کابل نوشت روز دوشنبه نیز در بیرون گیت شمالی فرودگاه بینالمللی حامد کرزی کابل تیراندازی روی داد که طی آن تعدادی از نیروهای امنیتی افغانستانی کشته شدند. در پی این ناآرامیها، مقامهای آمریکایی بارها مجبور شدهاند تا گیتهای ورودی به فرودگاه را ببندند که همین موضوع سبب شده تا حتی کسانی که دارای گذرنامه آمریکایی هستند نتوانند به فرودگاه برسند.
منابع متعدد گفتهاند که شرایط داخل فرودگاه نیز در حال وخیمتر شدن بوده و نبود برق و سرویسهای بهداشتی از جمله این موارد است. این موضوعها باعث بروز تنش میان نظامیان آمریکایی که در صحنه قرار دارند با مقامهای وزارت خارجه شده است این در حالی است که کاخ سفید همچنان تلاش دارد تا اوضاع در فرودگاه را آرام جلوه دهد.
«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا روز دوشنبه در جمع خبرنگاران مدعی شد که اقدامات فوقالعادهای از نظر تعداد تخلیه و انتقال افراد از فرودگاه کابل انجام شده است.
«لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا نیز روز یکشنبه در مصاحبه با ایبیسی گفت: « در حال حاضر هر روز هزاران نفر از مردم را از فرودگاه کابل انتقال میدهیم که کار بزرگی است».
در حالی که روند تخلیه از فرودگاه کابل طی روزهای اخیر به شدت افزایش یافته اما واقعیت روی زمین این روایت را رد میکند که اوضاع تحت کنترل قرار دارد.
بر اساس ویدئوهایی که توسط پالتیکو دیده شده، صحنهها اطراف فرودگاه کابل حاکی از بینظمی، درگیری بوروکراتیک، تاخیر و خشونت است.
گزارشها از کابل همچنان بازتاب دهنده خروج آشفته آمریکاییها و افغانها از آنجاست و در عین حال دولت آمریکا به طور فزایندهای از دسترس خارج شده است.
«جنا بن یهودا» دیپلمات کهنه کار آمریکایی که 12 سال در دولتهای بوش و اوباما فعالیت داشته و در حال حاضر نیز ریاست مرکز «ترومن» را بر عهده دارد، میگوید: «فکر نمیکنم که لحن رئیس جمهور با شرایطی که در زمین وجود دارد تطابق داشته باشد».
وی ادامه داد: «آنها همچنان این را میگویند که شرایط کنونی اجتناب ناپذیر بوده اما قطعا راهی وجود داشت که از این شرایط جلوگیری شود».
طی روزهای اخیر و در راستای تسریع تلاشها برای خروج از افغانستان، مقامهای دفاعی آمریکا پیشنهاد استفاده از پایگاه هوایی بگرام را مطرح کردهاند. این پایگاه، مرکز نظامی اصلی آمریکا به شمار میآمد تا اینکه در ماه جولای و در راستای برنامه خروج، کنترل آن به نیروهای افغانستانی تحویل داده شد.
استفاده از بگرام به عنوان مکانی برای پروازهای خروج از کشور، میتواند به مشکل انباشتگی کنونی در کابل کمک کند اما این پیشنهاد رد شده است چون کاخ سفید و مقامهای پنتاگون نگران هستند که این موضوع نیازمند اعزام و استقرار نظامیان بیشتری خواهد بود که میتواند به بروز درگیری با طالبان منتهی شود.
یک مقام ارشد نظامی گفت: «این موضوع (استفاده از پایگاه هوایی بگرام) مورد بررسی قرار گرفت اما به عنوان یک گزینه در نظر گرفته نشده است چون بازگشت به آنجا شبیه حمله مجدد به نظر می رسد».
«اریک پاهون» یکی از سخنگوهای پنتاگون نیز گفت که بگرام هرگز به عنوان گزینه نخست برای خروج آمریکاییها و افغانها در نظر گرفته نشده است چون این پایگاه با توجه به فاصله 65 کیلومتری تا کابل، مکانی دور به شمار میآید.
مقامهای کاخ سفید روز سهشنبه گفتهاند از زمان آغاز عملیات خروج تا کنون 58 هزار و 700 نفر به صورت موفقیت آمیز خارج شدهاند که شامل 21 هزار و 600 نفر طی 24 ساعت گذشته بوده است.
پنتاگون همچنین اعلام کرده عملیات نجات محدودی برای آوردن آمریکاییها به فرودگاه کابل از داخل شهر انجام دادهاند که طی آن دو بار بالگردها در هفته گذشته این عملیات را انجام دادهاند.
این در حالی است که تردیدها درباره ضربالاجل 31 آگوست (9 شهریور) برای خروج کامل از افغانستان در حال افزایش است. گروه طالبان نیز مشخص کرده با تمدید ضربالاجل موافقت نخواهد کرد.
پیشتر گزارشهایی درباره خشونت علیه آمریکاییها در نقاط ایست و بازرسی در خارج از فرودگاه وجود داشته است.
لوید آستین در تماس با اعضای کنگره گفته که تعدادی از آمریکاییها توسط اعضای طالبان مورد ضرب و شتم قرار گرفتهاند. وی گفت که به طالبان اعلام شده چنین رفتاری غیر قابل قبول است.
مقامهای ارشد آمریکایی دیدارهای عالی رتبهای با طالبان طی روزهای اخیر داشتهاند تا درباره موضوع امنیت فرودگاه کابل صحبت کنند. روزنامه واشنگتن پست روز دوشنبه گزارش داد که «ویلیام برنز» رئیس سیا به صورت محرمانه با «عبدالغنی برادر» از مقامهای ارشد طالبان دیدار داشته است.
اما شرایط برای کسانی که هنوز قادر به ترک افغانستان نشدهاند به طور فزایندهای در حال وخیمتر شدن است.
بر اساس گفته پنج منبع، شهروندان آمریکایی با وجود آنکه گذرنامه آمریکایی خود را نشان میدهند همچنان با ممانعت نیروهای گارد افغانستانی برای رسیدن به فرودگاه مواجه هستند. در یک مورد، نیروی گارد به گروه آمریکاییها گفته که یا محل را ترک کنند یا آنکه به سوی آنها شلیک خواهد کرد. در یک مورد، یک مترجم افغانستانی که به همراه خانواده خود به سوی فرودگاه رفته بود، پس از آنکه از عبور وی از گیتها برای رسیدن به فرودگاه ممانعت شد، مورد ضرب و شتم نیروهای گارد نیز قرار گرفت.
در یک ویدئو که به دست پالتیکو رسیده، یک شهروند آمریکایی که دارای گذرنامه آبی رنگ بوده در بیرون گیت ورود به فرودگاه گیر کرده بود و یک نظامی که ملیت وی نیز مشخص نبود از بالای دیوار به وی نگاه میکرد. این ویدئو به وضوح تفاوت میان واقعیت و آن چیزی که دولت آمریکا میگوید را نشان میدهد.
آمریکاییها و مترجمهای افغانستانی برای رسیدن به فرودگاه با مشکل مواجه هستند و بر اساس گفته یکی از مقامهای سابق سازمان سیا، حضور تودههای عظیم مردم در فرودگاه، کار را بسیار سخت کرده است.
این در حالی است که مقامهای آمریکایی مدعی شدهاند حتی اگر درهای فرودگاه به دلیل ازدحام جمعیت بسته شده باشد، دارندگان گذرنامه آمریکایی همچنان در فرودگاه پذیرش میشوند./فارس